تاثیر شوری های مختلف آب زیرزمینی در صعود نمک در پروفیل خاک و تبخیر از سطح آن

نویسندگان

مهدی ذاکری نیا

استادیار و هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بهمن فکوری دکاهی

دانش آموخته گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان سیده سهیلا ابراهیمی

استادیار و هیات علمی گروه خاک شناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

یکی از راه­کارهای مقابله با کمبود منابع آب آبیاری استفاده از سطوح ایستابی کم عمق آب زیرزمینی برای آبیاری گیاه به خصوص در مناطق با آب زیرزمینی نزدیک به سطح زمین می­باشد. اما بالا آمدن نمک به منطقه ریشه در اثر جریان مویینگی، یک عامل محدود­کننده برای استفاده از آب زیرزمینیکم عمق به منظور آبیاریگیاه محسوب می گردد. از این رو آگاهی از رفتار خاک در حضور سطوح مختلف ایستابی با غلظت های مختلف برای برنامه ریزی آبیاری زیرزمینی بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش، که در دانشگاه علوم کشاورزی گرگان با اقلیم نیمه مرطوب صورت گرفته است، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل به صورت کامل تصادفی با چهار تیمار آب زیرزمینی شامل آب شاهد(تهیه شده از آب شرب شهر گرگان) با هدایت الکتریکی 6/0 دسی زیمنس بر متر؛ آب زیرزمینی با هدایت الکتریکی 5/7؛ 5/12  و 5/17 دسی زیمنس بر متر (تهیه شده از اختلاط آب شاهد با آب دریای خزر) و دو تیمار عمق ایستابی 70  و 100 سانتی متر در سه تکرار و در مجموع در 24 لایسیمتر به ارتفاع 150 و قطر 15 سانتی متر حاوی یک خاک لوم رسی سیلتی انجام گردید. آب زیرزمینی از طریق مخازن آب مدرج که به لوله­های متخلخل نصب شده در لایسمترها متصل بودند اعمال و به کمک یک شناور، سطح ایستابی در هر لایسیمتر تثبیت گردید. تبخیر از سطح خاک از طریق تغییر ارتفاع آب در مخازن در طول دوره آزمایش به صورت روزانه اندازه­گیری شد. پس از یک دوره سه ماهه، هدایت الکتریکی عصاره اشباع نمونه های چهار عمق 5 ، 30 ، 60 و 90 سانتی متری از پروفیل خاک اندازه­گیری و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف نمک صعود کرده به پروفیل خاک در سطح احتمال یک درصد بین تیمار های مختلف معنی دار بوده است. در تیمار آب شاهد، آهنگ تجمع نمک در سطح خاک شدیدتر، ولی در تیمارهای با شوری بالاتر، تجمع نمک در عمق­های نزدیک به سطح ایستابی بیشتر بوده است. همچنین اختلاف مقادیر نمک صعود کرده به پروفیل خاک در سطح احتمال یک درصد در بین تیمارهای عمق ایستابی 70  و 100 سانتی متری معنی دار بود و در همه تیمارهای مربوط به عمق ایستابی 70 سانتی متری نمک بیشتری نسبت به عمق ایستابی 100 سانتی متری صعود کرده بود. بررسی نتایج تبخیر نیز حاکی از آن بود که بیشترین تبخیر در تیمار شوری 5/17 دسی زیمنس بر متر روی داد، اما به طور کلی اختلاف میزان تبخیر از دو سطح ایستابی 70 و 100 سانتی متر بین تیمارهای مختلف در سطح احتمال یک درصد معنی دار نبود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تاثیر شوری‌های مختلف آب زیرزمینی در صعود نمک در پروفیل خاک و تبخیر از سطح آن

یکی از راه­کارهای مقابله با کمبود منابع آب آبیاری استفاده از سطوح ایستابی کم عمق آب زیرزمینی برای آبیاری گیاه به خصوص در مناطق با آب زیرزمینی نزدیک به سطح زمین می­باشد. اما بالا آمدن نمک به منطقه ریشه در اثر جریان مویینگی، یک عامل محدود­کننده برای استفاده از آب زیرزمینیکم‌عمق به منظور آبیاریگیاه محسوب می‌گردد. از این رو آگاهی از رفتار خاک در حضور سطوح مختلف ایستابی با غلظت‌های مختلف برای برنامه...

متن کامل

تاثیر عمق سطح ایستابی در مقدار تبخیر از خاک

سابقه و هدف: رابطه بین عمق سطح ایستابی و تبخیر از سطح خاک در اغلب مناطق خشک و نیمه خشک بسیار مهم است. در این مناطق به علت آبیاری بیش از حد نیاز، اغلب سطح ایستابی نزدیک زمین بوده که باعث شوری خاک می‌شود. با توجه به اهمیت تبخیر از ستون خاک در حضور سطح ایستابی توجه زیادی را در دههای گذشته به خود معطوف کرده است. فرآیند خشک شدن خاک پدیده فیزیکی تبخیر از سطح خاک در سه مرحله اجرا می‌شود. مرحله اول، تب...

متن کامل

تأثیر سطح ایستابی کم ‌عمق و شوری آب زیرزمینی بر کمک آب ‌زیرزمینی به تبخیر و تعرق گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در گلخانه

Limitation of suitable water resources is the most important problem of agriculture in Iran. Considering the condition of shallow and saline groundwater in many parts of Iran, and relative resistance of safflower to salinity, it is necessary to study the contribution of groundwater to water consumption of safflower. In this research, the effects of different water table depths and salinity of g...

متن کامل

تأثیر سطح ایستابی کم ‌عمق و شوری آب زیرزمینی بر کمک آب ‌زیرزمینی به تبخیر و تعرق گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در گلخانه

Limitation of suitable water resources is the most important problem of agriculture in Iran. Considering the condition of shallow and saline groundwater in many parts of Iran, and relative resistance of safflower to salinity, it is necessary to study the contribution of groundwater to water consumption of safflower. In this research, the effects of different water table depths and salinity of g...

متن کامل

بررسی تأثیر پوشش‌های مختلف سطح خاک در کاهش میزان تبخیر

قرار گرفتن کشور ما در منطقه خشک و نیمه‌خشک لزوم استفاده بهینه از منابع آب، صرفه‌جویی و کاهش هدر رفت این منابع را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. ازجمله راه‌های کاهش هدر رفت آب به‌خصوص در بخش کشاورزی استفاده از خاک‌پوش‌ها است. به‌منظور بررسی اثر مقدار و انواع خاک‌پوش بر کاهش رطوبت از سطح خاک، پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1393، شامل16 تیمار و 3 تکرار در محوطه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام ...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم و مهندسی آبیاری

جلد ۳۹، شماره ۱، صفحات ۸۳-۹۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023